Thực đơn
Collège de My Tho
Ngày 17 tháng 3 năm 1879, Thống đốc Nam Kỳ Charles Le Myre de Vilers ban hành nghị định, cho phép tỉnh Mỹ Tho thành lập một trường trung học lấy tên là trường "Collège de Mytho" (nghị định bổ sung ngày 14 tháng 6 năm 1880).
Khởi đầu từ một trường Tiểu học (École Primaire) gọi là trường tỉnh (École de province), dạy tới lớp Nhứt (cours supérieur, tức lớp 5 bây giờ), trường xây bằng lá, cất ở gần khu Nhà Việc làng Ðiều Hòa, nay là khu Trung tâm Thương mại Mỹ Tho,[2] bên kia đường Lê Lợi. Năm sau trường tiểu học Mỹ Tho dời đến nơi hiện nay mà trước kia là nhà của vị quan triều Tự Ðức tên là Ngô Phước Hội, gần tòa bố chính. Trường được thành lập trên khu đất rộng 25.000 mét vuông, bao quanh bởi các đường:
Lúc mới thành lập, trường được xây dựng khá sơ sài: cách cổng trường một khoảng sân khá rộng là dãy nhà trệt gồm 8 phòng dùng làm văn phòng và một phòng thí nghiệm. Sau dãy nhà trệt là một khoảng sân rộng nữa, tiếp đó là dãy Lầu Sắt một tầng nằm song song với dãy văn phòng, tầng trệt dùng làm phòng học và tầng lầu làm phòng ngủ cho học sinh. Từ sau 1954, tầng lầu không còn được sử dụng vì cũ kỹ, kém an toàn. Dơi bắt đầu đến trú ngụ ở đây rất nhiều nên dãy lầu này còn được gọi là Lầu Dơi. Nối liền dãy lầu Dơi với dãy văn phòng là 2 ngôi nhà riêng lẻ ở hai bên và một dãy hành lang có mái che. Hành lang là nơi tụ tập giải trí của học sinh nội trú. Ngôi nhà bên trái ban đầu là phòng học, sau là nhà xe, phòng giáo sư, nay là thư viện. Ngôi nhà bên phải là nhà kho, nhà tắm cho học sinh nội trú.
Collège de Mytho hoạt động được 10 năm, đến ngày 11 tháng 12 năm 1889, vì thiếu ngân sách nên Thống đốc Nam Kỳ ra lệnh đóng cửa hệ trung học, còn hệ tiểu học vẫn tiếp tục, vì thế một số học trò trung học phải lên Sài Gòn học ở trường Collège D'Adran. Ðến năm 1894, Collège D'Adran ngưng hoạt động nên Thống Ðốc Nam Kỳ phải mở lại trường Collège de Mytho để thu nhận học trò trung học Nam Kỳ Lục tỉnh và quyết định dùng ngân sách của trường Collège D’Adran để mở lại Collège de Mytho.
Đến năm 1917, trường mở một chi nhánh ở Cần Thơ với tên gọi Collège Cantho (sau là trường Trung học Phan Thanh Giản tại Cần Thơ).[3] Đến năm 1924, trường đã tổ chức được đủ các lớp bậc trung học cấp 2 (lúc đó còn gọi là Cao đẳng tiểu học) và được tổ chức thi để cấp bằng "Thành chung" (Diplôme d Études Complémentaires hay Diplôme d'Études Primaire Superieur Indochinois, tương đương bằng tốt nghiệp cấp 3 hay Trung học phổ thông bây giờ, lúc đó đã là bằng cấp cao trong xã hội) cho học sinh.[3] Sau khi đỗ bằng Thành chung, học sinh có thể đi làm, du học nước ngoài hay là vào Sài Gòn học tiếp tại các trường Lycée, như Lycée Petrus Ký. Để được vào học ở Collège Mỹ Tho, người học phải tham dự một kỳ thi tuyển rất gắt gao. Học sinh Collège Mỹ Tho được cấp học bổng trong suốt quá trình học tập và bắt buộc phải ở nội trú.[3]
Năm 1918, Collège de Mytho xây thêm khu thể dục - thể thao gồm 01 sân tenis, 01 sân bóng đá mini, hố nhảy xa, đường chạy, … và hai dãy nhà lầu song song theo kiểu kiến trúc La Mã, nằm thẳng góc với dãy lầu Dơi cặp theo đường Albert Buissiere (nay là đường Ngô Quyền) và đường Rue de Landes (nay là đường Lê Đại Hành); mỗi dãy được nối với dãy lầu Dơi bằng một nhà nối rộng 2 mét, cột bằng bê tông, trên lợp ngói. Tầng trệt của hai dãy lầu này ban đầu là phòng học, tầng trên là chỗ nội trú cho học sinh. Về sau, tầng trệt của dãy lầu Bắc được dùng làm văn phòng. Tầng trệt của dãy lầu Nam dùng làm phòng ăn, phòng xem hát, tầng lầu dùng làm Hội trường. Ngoài ra, trường còn có 01 biệt thự làm nhà công vụ, 01 biệt thự dành cho gia đình của Hiệu trưởng phía đường Rue D'Aries (nay là đường Lê Lợi) và khu bệnh xá để chăm sóc sức khỏe cho học sinh và một khu vườn (nằm ở bên kia đối diện với trường qua đường Lê Đại Hành ngày nay), học sinh trường thường qua để dạo chơi.
Địa Phương chí tỉnh Mỹ Tho năm 1937 viết: "Ngày nay trường trung học là một trong những cơ sở mát mẻ, xanh um, rộng rãi nhất của thuộc địa. Có những bồn hoa đẹp mắt đầy sân, những hàng cây râm bóng che mát trường, khắp chỗ, chống ánh nắng gay gắt của mặt trời. Đó là một trong những rất ít cơ sở học đường thoát khỏi đặc tính cổ truyền của nơi này. Thế thì có phải đấy là một trong những lý do về sự thành công mà trường đạt đối với gia đình bản xứ, kể cả gia đình người Pháp đều thích con em mình được sống và học tập trong một khung cảnh vui vẻ, xinh đẹp".[4]
Năm 1941 đến 1942, Nhật chiếm Mỹ Tho lấy Collège de Mytho làm nơi đóng quân, một số lớp dời đến học tại đình Ðiều Hòa cho tới năm 1942.[2]
Ngày 2 tháng 12 năm 1942, trường đổi tên là Collège Le Myre de Vilers. Năm 1953, Tổng trưởng giáo dục Việt Nam Cộng hòa là Nguyễn Thành Giung ký Nghị định 179-NÐ ngày 22 tháng 3 năm 1953 đổi tên trường thành trường trung học Nguyễn Ðình Chiểu tới nay.[2]
Từ ngày 26/08/1957 trường Nữ trung học Lê Ngọc Hân được xây dựng. Từ đó đến năm 1975, trường Nguyễn Đình Chiểu chỉ dành cho nam sinh.
Năm 1957 - 1958, trường xây thêm 10 phòng học nối liền với dãy lầu Nam; cũng trong khoảng thời gian này cổng trường được dời quay mặt ra đường Filippini (nay là đường Hùng Vương) và diện tích được mở rộng lên đến gần 41.000 m2. Năm 1959, một phần dãy trệt xây năm 1879 được chuyển đổi thành phòng thí nghiệm và vườn sinh vật được thiết lập với những bộ sưu tập động thực vật vô cùng phong phú, đa dạng.
Năm 1969, 12 phòng học được xây thêm nối liền với dãy lầu Bắc. Năm 1970 - 1974, trường xây dựng thêm dãy lầu ngang song song đường Hùng Vương, gồm 22 phòng học (năm 1971, xây 10 phòng, năm 1972 thêm 4 phòng, năm 1974, thêm 8 phòng) tạo thành một khuôn viên rộng hình chữ nhật, tiếp giáp với bốn con đường. Khu văn phòng của nhà trường dời về đây.
Năm 1974, bức tượng bán thân bằng xi măng của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu được tôn trí tại khu vực cột cờ giữa sân trường; dãy lầu sắt được dỡ bỏ vì đã xuống cấp nghiêm trọng. Năm 1974 - 1976, hội trường và các phòng thực hành – thí nghiệm được xây trên nền của dãy Lầu sắt trước kia.
Tháng 10 năm 1975, trường tách hẳn Cấp II và mang tên trường Cấp III Nguyễn Đình Chiểu, có 73 lớp với 3.685 học sinh, giảng dạy theo chương trình mới. Từ năm học 1977-1978 đến năm học 1979-1980, bình quân mỗi năm tuyển khoảng 14-18 lớp, tổng số học sinh bình quân khoảng 2.500 học sinh. Từ năm học 1980-1981, sĩ số học sinh có chiều hướng tăng; năm học 1980-1981, tổng số học sinh 2.148; năm học 1985-1986, tổng số học sinh 4.023 phân ra 82 lớp; năm học 1986-1987, tổng số học sinh 4.565 phân ra 93 lớp; năm học 1987-1988 có 102 lớp.
Năm học 1988-1989, trường mở thêm hệ B (hệ bán công) học ở cơ sở 2 gọi là phân hiệu Nguyễn Công Trứ. Năm học 1989-1990, phân hiệu này tách ra và trở thành trường bán công Nguyễn Công Trứ; Năm 1993-1994, trường bán công Nguyễn Công Trứ sáp nhập với trường Cấp II Trần Hưng Đạo và trở thành trường bán công Trần Hưng Đạo.
Năm 1990-1991, sau khi trường Năng khiếu của Thành phố Mỹ Tho giải thể, các lớp Cấp II của trường Năng khiếu, từ lớp 6 đến lớp 9 được sáp nhập vào trường Trung học Nguyễn Đình Chiểu Mỹ Tho, từ đó trường trở thành trường Cấp II – III với tổng số trên 3.200 học sinh; năm học 1999-2000 có tổng số 3.906 học sinh. Từ năm học 2002-2003 trở về sau, trường ngưng tuyển sinh lớp 6 và từ đó sĩ số học sinh của trường liên tục giảm. Do yêu cầu trường đạt chuẩn quốc gia, từ năm học 2013-2014 về sau, trường giữ ổn định 45 lớp với tổng số gần 1.900 học sinh.
Năm 1985, trường dựng bia truyền thống “Cách mạng - Dạy giỏi - Học giỏi” tại gần cột cờ.
Năm 1988 đến 1989, cổng phía đường Lê Lợi được xây dựng lại.
Năm 2003, trường xây thêm ba phòng thí nghiệm thực hành Lý - Hoá - Sinh và một phòng dùng để giảng dạy bằng các phương tiện công nghệ thông tin. Bốn phòng này nối theo hội trường lớn làm tái lập lại trên nền đất của dãy Lầu sắt trước kia.
Năm 2008, pho tượng toàn thân bằng đá hoa cương của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu được đặt phía trước bia truyền thống; tượng bán thân của Cụ được đưa về Nhà Truyền thống của trường.
Từ tháng 5 năm 2012 đến tháng 5 năm 2017, trường xây mới kiến trúc 01 trệt, 03 lầu, với trang thiết bị hiện đại:
Để bảo tồn di tích của Collège de Mytho, Ban Giám hiệu nhà trường đã cho di dời và phục dựng lại 01 nhà Giáo sư và 02 phòng học được xây dựng từ những năm 1879 từ phía đường Lê Lợi về phía đường Hùng Vương; đồng thời giữ lại và cho trùng tu 01 Biệt thự dành cho công vụ và dãy lầu Bắc được xây dựng 1918. Bức tượng bán thân của Cụ Nguyễn Đình Chiểu được đặt lại ở giữa sân trường và tượng toàn thân của Cụ được dời về an vị tại khu E.
Thực đơn
Collège de My ThoLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Collège de My Tho